Finse bosuil, Mikael Nyman, Inaturalist, CC BY-SA 4.0
Evolutie
Veranderen in iets beters
Of soms moet je, om te overleven, gewoon sterk zijn. Zoals de bedmijt…
Olifanten
Ze waren hariger, groter, en hadden meterslange slagtanden. Het klimaat veranderde. Ze werden kaler, kleiner. En nu zijn ze zoals ze zijn: olifanten zoals wij ze kennen.
Maar die veranderingen gaan nog altijd door. Vooral omdat wij er zijn, zeven miljard mensen. Er wordt al een eeuw op olifanten gejaagd. Waarom? Om hun slagtanden. Jagers stropen vooral de olifanten met grote tanden want die brengen meer op.
Olifanten met toevallig wat kleinere tanden zijn dus de laatste eeuw beter af. Ze zijn minder gedood dan de olifanten met joekels van tanden. En hun kleintjes hebben dus ook kleinere tanden en ook die worden weer minder gejaagd. Op die manier zijn de slagtanden in nog geen eeuw wel de helft kleiner geworden.
Finse bosuilen
Bosuilen in Finland veranderen van kleur.
Deze uilen zijn de laatste jaren bruiner geworden. Finse bosuilen waren vroeger veel grijzer. En die grijze kleur hielp ze om minder zichtbaar te zijn.
In Noord-Finland lag namelijk voor het grootste deel van het jaar sneeuw. Een uil met grijze veren in de sneeuw zie je minder goed dan een uil met bruine veren. Door het warmere klimaat ligt de sneeuw er nu veel korter en nu is de bruine kleur blijkbaar veel beter om niet gezien te worden.
Niet gezien worden is belangrijk! Zo kun je niet zelf gevangen worden door een nog grotere roofvogel. En zo word je niet te snel gezien als je een lekker hapje zoekt als lemmingen en muizen.
Olifant Portretten
Foto’s van Rick Bergstrom, Flickr, CC BY-ND 2.0
Klifzwaluwen
Nog een verandering omdat wij er zijn.
Klifzwaluwen hebben de laatste vijftig jaar iets kortere vleugels gekregen. Het is maar enkele millimeters maar met deze vleugels kunnen de zwaluwen iets sneller uitwijken en zwenken.
Dat helpt ze om auto’s te ontwijken. Tegenwoordig broeden ze vaak onder viaducten en bruggen dus in de buurt van wegen. Door hun betere vliegtechniek worden er nu minder aangereden dan vroeger.
Amerikaanse klifzwaluw, ossifrage94, Inaturalist, CC BY
Evolutie is overleven
Om te overleven moet je sterk zijn. Zoals de bedmijt…
Onze pogingen van sommige lastige dieren zoals muggen en luizen af te komen hebben soms een averechts effect.
Centers for Disease Control and Prevention, Wikipedia, Public domain
Bedmijt, jekkie!
Ook nare kleine beestjes passen zich aan. De bedmijt bijvoorbeeld. Dit lastige beestje wordt al een eeuw bestreden met allerlei gifstoffen.
Mensen vinden het niet prettig in bed gebeten te worden en wakker te liggen van de jeuk. Maar sommige bedmijten zijn toevallig ongevoelig voor gif en overleven.
Creepy!
En hun kinderen zijn ook ongevoelig voor het gif… Als het ene gif niet werkt dan probeer je ander gif. En dan gebeurt hetzelfde. Voor je het weet heb je weer evenveel bedmijten waar je niets tegen begint.
Na heel veel spuitbussen gif zijn de bedmijten in de stad New York nu 250 keer zo sterk en ongevoelig geworden als dezelfde bedmijten op het platteland.
einde verhaal
griezeligst uitgestorven dier
Het is niet moeilijk om het griezeligst uitgestorven dier te noemen. Iedereen kent de Tyrannosaurus Rex, de grootste vleeseter aller tijden én het dier met de grootste bijtkracht ooit.
De evolutie is overleven pagina verscheen voor het eerst in de Amsterdamse buurtkrant #DWARS 210 in oktober 2019.
