Geoff Peters, Mammoet, Royal Victoria Museum
Je hebt vast wel eens een plaatje of film
gezien van ons als mammoetjagers.
Je ziet dan een gespierde man met een baard en lang haar in een berenvel.
Eerst ging dat jagen op mammoeten heel simpel. Een mammoetjager gooit met enorme kracht een speer naar een steigerende mammoet.
Op de olympische spelen gooien ze nog net zo met speren. Dat komt omdat die jagers exact dezelfde mensen waren als wij.
Uit een hinderlaag prikten ze een mammoet van alle kanten met scherpe stokken. En dan volgden ze hem en soms ging ie dood door het bloeden. En soms niet.
Maar mammoeten stierven ongeveer 10.000 jaar geleden overal vrij plotseling uit. Dus waarom waren ze er ineens niet meer?
Tot ongeveer twintigduizend jaar geleden waren er geen mensen in Amerika
Toen kwam er een ijstijd. De zee werd veel lager. Je kon te voet van Frankrijk naar Engeland lopen. Al dat zeewater was ijs geworden. En over die droge zeebodem zijn toen mensen uit Azië naar Amerika gelopen..
Naturalis Leiden, foto mammoet van the Dogg, Breda
Stenen punten met haken
Een geweldig idee
Mensen hadden 20.000 jaar geleden al hetzelfde verstand als wij nu. Maar het duurde lang voor we ons verstand gebruikten. Er was niemand om ons iets uit te leggen. Maar ook toen had iemand af en toe een geweldig idee.
Ongeveer 11.000 jaar geleden gooiden indianen in Amerika ineens speren met stenen punten met haken eraan die in de mammoeten bleven steken.
Dat werkte zo goed dat er 500 jaar later geen mammoeten meer waren. En geen reuzenbevers van twee meter. En geen grondluiaards van vier meter hoog.
In totaal stierven er in die korte tijd 38 soorten grote dieren uit. Er kwamen wel heel veel mensen bij. Die hadden zich over heel Amerika verspreid. Er was ineens zoveel te eten dat er veel meer kinderen bleven leven.
nooit mensen gezien
Een land tjokvol dieren
Maar er was nog een reden dat het uitsterven van dieren daar zo snel ging. Ze vonden een land tjokvol dieren. En die dieren waren geen mensen gewend. Als een mammoet een grote beer in de buurt van zijn baby zag viel hij hem aan.
Ook als hij een leeuw zag. Of een sabeltandtijger. Maar die mammoeten hadden nooit mensen gezien, en omdat we helemaal niet op leeuwen leken waren ze niet bang voor ons.
De jagers konden dus van dichtbij een speer naar zo’n mammoet gooien. En toen ze ook nog die pijlpunt met haakjes uitvonden was het snel afgelopen met al die grote, smakelijke dieren.
En toen stierven ook de leeuwen uit en de sabeltandtijgers . Die hadden niks meer te eten. De wolven en de puma’s hielden het vol want die waren gewend op kleinere prooien als herten te jagen. En die eerste mensen jaagden vooral op grotere dieren.
De grot van Rouffignac, de grot van 100 mammoeten.
Heel, heel lang geleden, ongeveer 17.000 en 12.000 jaar terug, kwamen prehistorische mensen naar de grot van Rouffignac om te tekenen.
Er zijn 158 mammoeten op de muren en plafonds zijn getekend. Behalve mammoeten zie je er steenbokken, neushoorns, paarden en bizons.
Dus, als je ooit nog eens in Zuid-West Frankrijk komt, vergeet dan niet deze grot te bezoeken!
Mammoet grotschildering in Rouffignac
mammoeten in Europa
In Amerika hebben mensen maar een paar duizend jaar jaar op mammoeten gejaagd. In Europa misschien wel vijftig duizend jaar. De mammoeten kenden de mensen hier dus al veel langer en wisten dat wij ze als prooi zagen.
Dus waren ze meer op hun hoede en ging het uitsterven veel langzamer. Maar ook in Europa gebruikten de mensen hun verstand steeds beter.
Opjagen naar een ravijn
Ze jaagden de mammoeten op in de richting van een ravijn en de hele kudde viel dan te pletter. Toen was het ook hier snel met ze afgelopen.
Ongeveer 10.000 jaar geleden waren ze op. Alleen op een groot eiland zonder mensen ergens in zee bij Siberië heeft een groep veel kleinere mammoeten nog tot 4000 jaar geleden geleefd. Dat is vrij kort geleden. Toen waren er al flinke steden in wat nu Irak is.
einde verhaal
Mijn lievelings uitgestorven dier
Deze pagina verscheen voor het eerst in de Amsterdamse buurtkrant #DWARS 244 in september 2024.
