Heb jij wel eens zeeschildpadden in het echt gezien? Wij ook niet tot vijf jaar geleden. We peddelden langs het strand van Turkije in kajaks en ineens… wat was dat nou om ons heen? Honderden hoofdjes.
Zoveel hoofdjes
Aandoenlijk om te zien
Al die hoofdjes om ons heen zwommen allemaal dezelfde richting uit. Het was een hele school zeeschildpadden. We wisten toen nog niet dat die ook in de Middellandse zee voorkwamen. In de Middellandse zee komen twee soorten voor: de soepschildpad en de onechte karet-schildpad.
Over de hele wereld komen zeven soorten voor dus twee soorten in zo’n betrekkelijk klein zeetje is best veel.
Dat we in een kajak voeren was wel toepasselijk, trouwens. Als je met zijn tweeën peddelt is de achterste persoon meestal stuurman of stuurvrouw en de voorste peddelt domweg door als aandrijving. Bij een zeeschildpad gaat het bijna net zo.
Voorflippers peddelen
En achterflippers sturen
Bij een zeeschildpad gaat het bijna net zo. Zijn of haar voorflippers doen het echte zwemwerk terwijl de achterste er alleen zijn voor de sturing. Ook lijken hun flippers wel wat op kajakpeddels. Al kun je beter zeggen dat onze peddels lijken op hun flippers…
Zeeschildpadden zijn er namelijk al heel veel langer dan peddels. Of mensen. Ze behoren tot de oudste dieren op de wereld.
De huidige zeven soorten zwemmen al meer dan zeventig miljoen jaar rond en hun nu verdwenen familieleden waren er al tweehonderd miljoen jaar geleden.
Dat is nog ouder dan de dinosaurussen. Die verdwenen zo’n zestig miljoen jaar geleden. Mensen zijn er pas een paar miljoen jaar.
Luchthappen
om adem te halen
Zeeschildpadden zijn geen vissen en hebben lucht nodig. Meestal komen ze om de twintig minuten naar boven om adem te halen. Maar dat is alleen als ze hard zwemmen of zich inspannen om voedsel te vinden.
Als ze een beetje luieren op een lekker plekje in het koraal kunnen ze wel een paar uur zonder lucht. Alleen de soepschildpad is grotendeels vegetariër. Hij graast zeegras van de bodem.
De andere zes soorten eten vooral kwallen, krabben, vis en garnaaltjes.
Foto zeeschildpad, www.brook-ward.com, CC licentie
Eitjes leggen op het strand
Om de een à twee jaar komen de wijfjes naar het strand om eieren te leggen. Ze zijn zeer kieskeurig in hun strandkeuze en gaan altijd terug naar het gebied waar ze zelf ooit geboren waren.
Op zandstranden graaft het wijfje met haar achterflippers een kuil van 30 tot 50 cm diep en deponeert daarin haar 100 tot 110 eieren. Tijdens het afzetten van de eitjes raakt ze in een soort trance. Je kan dan heel dichtbij komen.
Stropers gebruiken dit moment om de eitjes op te vangen voor de verkoop. Natuurbeschermers proberen de eitjes veilig te stellen en ze op te kweken tot jonge schildpadjes.
Uitkomen van de eitjes
Als het vrouwtje weer bijkomt gooit ze de kuil dicht en kruipt terug naar zee.
Na het uitkomen trekken de jonge zeeschildpadjes direct naar het water. Vermoedelijk is het niet de zee die ze herkennen en waardoor ze worden aangetrokken.
Het zijn juist de donkere duinen die ze afstoot en ze de andere kant op doen gaan. Dit is nog niet helemaal duidelijk.
Verreweg het grootste deel wordt binnen korte tijd opgegeten door vissen, vogels en andere dieren die graag jonge en dus nog zachte schildpadjes eten.
Rennen voor je leven
richting zee
Een baby zeeschildpad is heel klein als hij net uit het ei kruipt en over het strand moet rennen richting de zee. De race naar de zee is vol gevaren.
Soms rent er eentje de verkeerde kant op. Roofvogels zitten op de loer en ook in de zee wachten allerlei hongerige beesten die zin hebben in een lekker hapje.
Op de stranden van Costa Rica lopen vrijwilligers rond die de kleintjes veilig naar de zee begeleiden. Er komen veel toeristen. Ze houden daar vooral mensen op een afstand. Schildpadjes die de verkeerde kant op rennen zetten ze met hun neus in de goede richting.
Foto babyschildpad, moeder van Simon King
Eet geen soep
… van zeeschildpadden
Zoals met veel dieren gaat het niet goed met de zeeschildpadden.
Dat kun je eigenlijk al wel zien aan de Nederlandse naam soepschildpad voor wat in het Engels de groene schildpad heet.
Al eeuwenlang wordt deze schildpad gegeten en in blikjes gedaan als schildpaddensoep. De aantallen schildpadden waren vroeger veel en veel groter. Alleen in de Caribische zee, in de buurt van Aruba en Curaçao kwamen vroeger naar schatting ongeveer dertig miljoen soepschildpadden voor.
Met uitsterven bedreigd
alle soorten zeeschildpadden worden beschermd
Nu is het dier ernstig met uitsterven bedreigd. Het staat op een lijst van natuurbescherming als kritiek.
Alle zeven soorten zijn op dezelfde manier bedreigd. Ze komen in netten van vissersboten terecht. Ze raken verstrikt in plastic afval of stikken in een plastic zakje.
Op de stranden waar ze vroeger broedden staan nu toeristenhotels. Hun eieren worden opgegraven en verkocht aan smulpapen.
einde verhaal
Help de zeeschildpad
Op de zeeschildpad pagina van het Wereldnatuurfonds kun je iets doen om de zeeschildpad te beschermen. Zo kun je een petitie tegen plastic tekenen. Behalve zeeschildpadden gaan ook andere dieren dood door al het plastic afval in de oceaan. Denk bijvoorbeeld aan walvissen.
De zeeschildpad pagina verscheen voor het eerst in de Amsterdamse buurtkrant #DWARS 194 in juni 2017.
